Homocysteïne en dementie: waarom dit vergeten stofje misschien wel je hersenen kan redden
Een verhoogd homocysteïnegehalte is een onderschatte, maar beïnvloedbare risicofactor voor dementie. Uit meerdere studies blijkt dat B-vitamines hersenkrimp en cognitieve achteruitgang kunnen vertragen. Toch wordt dit bewijs jarenlang genegeerd door belangrijke gezondheidsinstanties – en dat is zorgwekkend.
Wat als dementie deels te voorkomen is, maar niemand luistert?
Stel je voor: er is een eenvoudig bloedstofje dat je hersengezondheid meet, waarvan bewezen is dat je het kunt verlagen met een paar goedkope B-vitamines. En toch zegt niemand het je. Dat is precies wat er aan de hand is met homocysteïne, een stofje in je bloed dat al jaren in verband wordt gebracht met een verhoogde kans op dementie, maar dat stelselmatig wordt genegeerd door officiële instanties.
“Het negeren van homocysteïne als risicofactor is niet alleen een wetenschappelijke omissie het is een gemiste kans voor miljoenen mensen wereldwijd.”
Wat is homocysteïne eigenlijk?
Homocysteïne is een zwavelhoudend aminozuur dat vrijkomt bij de afbraak van eiwitten. Normaal ruimt je lichaam het netjes op, maar dat lukt alleen als je voldoende vitamine B6, B12 en foliumzuur binnenkrijgt. Gebeurt dat niet? Dan kan homocysteïne zich ophopen in je bloed en schade veroorzaken aan je bloedvaten én je hersenen.
Het vergeten bewijs: B-vitamines beschermen je brein
Meerdere grote studies, zoals de VITACOG-trial, laten zien dat mensen met milde geheugenklachten die B6, B12 en foliumzuur slikten, 31% minder hersenkrimp hadden. Bij mensen met verhoogde homocysteïnewaarden (>11 µmol/L) werden zelfs zeven keer minder krimp gezien in hersengebieden die typisch aangetast worden bij Alzheimer.
Andere onderzoeken tonen aan dat deze vitamines vooral goed werken als je genoeg omega-3 vetzuren in je lichaam hebt. Dus het draait niet alleen om B-vitamines, maar ook om de balans met je vetzuurstatus.
Waarom wordt dit bewijs genegeerd?
In 2024 kwam de invloedrijke Lancet Commission on Dementia met een dik rapport over preventie van dementie. Maar homocysteïne? Niet genoemd. Dit leidde tot verontwaardiging bij zes vooraanstaande hersenonderzoekers uit Oxford, Oslo, Fudan, Rutgers en Karolinska. Zij schreven een krachtig weerwoord, dat uiteindelijk in de Journal of Alzheimer’s Disease werd gepubliceerd.
“Het bewijs voor homocysteïne is sterker dan veel risicofactoren die wél zijn opgenomen in het rapport,” aldus prof. David Smith van Oxford.
Waarom dit wordt genegeerd? Daarover bestaan vermoedens. Bijvoorbeeld omdat homocysteïneverlagende behandelingen niet patentreerbaar zijn, en dus geen winst opleveren voor de farmaceutische industrie. Pijnlijk, maar helaas niet ondenkbaar.
Wat kun jij zelf doen?
Gelukkig ben je niet afhankelijk van overheidsinstanties om je hersenen te beschermen. Je kunt vandaag nog in actie komen:
- Laat je homocysteïne meten – dit kan met een simpele bloedtest. Zeker als je ouder bent dan 50 of geheugenklachten ervaart.
- Check ook je omega-3-status – want zonder voldoende omega-3 werken B-vitamines minder goed.
- Is je homocysteïne verhoogd (>10 μmol/L)? Dan kun je starten met suppletie:
- Vitamine B6: 20 mg
- Foliumzuur (als methylfolaat): 400 µg
- Vitamine B12 (methylcobalamine): 500 µg
