Tekenbeet? Zo herken je de symptomen en voorkom je de ziekte van Lyme
Een tekenbeet kan leiden tot ziektes zoals Lyme, alfa-galsyndroom of babesiose. Bestel een PCR-test op de teek en houd deze op voorraad voor snelle actie bij een beet.
Teken zijn kleine, spinachtige parasieten die zich voeden met bloed van mensen en dieren. In Nederland zijn vooral de schapenteek, de egelteek en de vossenteek van belang. Hoewel een beet vaak onschuldig lijkt, kunnen teken diverse ziekteverwekkers overdragen, waaronder de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. In deze blog lees je wat je moet doen na een tekenbeet, welke ziekten teken kunnen overdragen en welke testen beschikbaar zijn voor een snelle diagnose.
Wat maakt teken gevaarlijk?
Een tekenbeet doet meestal geen pijn en blijft vaak onopgemerkt. Juist daardoor kunnen ziekteverwekkers ongemerkt het lichaam binnendringen. De bekendste is de bacterie Borrelia burgdorferi, veroorzaker van de ziekte van Lyme. Maar teken kunnen ook andere aandoeningen overdragen, zoals alfa-galsyndroom (vleesallergie), teken-encefalitis (hersenvliesontsteking), babesiose (malaria-achtige parasitaire infectie), teken-vlekkoorts en zelfs Rocky Mountain spotted fever.
De ziekte van Lyme
De ziekte van Lyme komt wereldwijd voor en wordt overgebracht door besmette teken. Klachten beginnen vaak met een rode, ringvormige huiduitslag en een grieperig gevoel. Zonder behandeling met antibiotica kan Lyme zich ontwikkelen tot een chronische ziekte, met klachten zoals gewrichtspijn, neurologische stoornissen, huidproblemen en oriëntatieproblemen. In sommige gevallen ontstaan de klachten pas maanden of zelfs jaren na de beet.
Andere tekenziekten
Recent is in Nederland ook het alfa-galsyndroom vastgesteld. Dit is een vleesallergie die ontstaat na een tekenbeet, waarbij symptomen zoals netelroos, buikklachten en in ernstige gevallen een anafylactische shock kunnen optreden na het eten van rood vlees. De schapenteek is hiervoor verantwoordelijk.
Teken-encefalitis is een virusinfectie van de hersenen en hersenvliezen, die voorkomt in delen van Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk, Zwitserland, Scandinavië en Oost-Europa. Er is een vaccin beschikbaar dat ook tot vier dagen na de beet nog effectief kan worden toegediend.
Babesiose is een parasitaire infectie die rode bloedcellen aantast. De klachten lijken op malaria en variëren van koorts tot bloedarmoede en nierfalen. In Nederland komt deze ziekte zelden voor, maar ze kan ernstig verlopen, vooral bij mensen zonder milt.
Andere zeldzamere tekenziekten zoals teken-vlekkoorts (voornamelijk rondom de Middellandse Zee) en Rocky Mountain spotted fever (VS) worden veroorzaakt door Rickettsia-bacteriën. Deze infecties kunnen koorts, huiduitslag en neurologische problemen geven, maar zijn doorgaans goed behandelbaar met antibiotica.
Wat moet je doen bij een tekenbeet?
Als je een teek op je huid ontdekt, verwijder deze dan zo snel mogelijk met een puntige pincet of speciale tekenpen. Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast en trek hem recht omhoog. Draai niet en knijp de teek niet fijn. Ontsmet daarna de huid met alcohol of jodium. Noteer de datum en locatie van de beet en bewaar de teek indien mogelijk in een schoon potje of zakje.
Laat de teek testen op ziekteverwekkers
Bij Bloedwaardentest.nl kun je de verwijderde teek laten testen met een PCR-test. Het DNA van de teek wordt onderzocht op aanwezigheid van de Borrelia-bacterie. Als de teek geen Borrelia bevat, kun je met een gerust hart verder. Is de teek wel besmet, dan is de kans groot dat je ook besmet bent geraakt, en kun je gericht actie ondernemen.
Het is verstandig om deze test alvast in huis te halen en op voorraad te houden, zodat je bij een beet meteen kunt handelen. Je ontvangt een buisje waarin je de teek veilig kunt opsturen.
Bestel hier:
https://www.bloedwaardentest.nl/product/pcr-test-teek?utm_source=chatgpt&utm_medium=advies
Wanneer bloedonderzoek na een beet?
Bij klachten zoals huiduitslag, griepverschijnselen, gewrichtspijn of vermoeidheid is bloedonderzoek belangrijk om een infectie vast te stellen of uit te sluiten. De volgende testen zijn relevant:
- Borrelia IgG en IgM antilichamen (Western Blot): toont of je recent of eerder in contact bent geweest met de Lyme-bacterie.
Bekijk hier - Borrelia IgG (chronische Lyme): specifiek voor langdurige infecties.
Bekijk hier - CD57 Natural Killer Cells Test: bij verdenking op chronische Lyme.
Bekijk hier - CD4/CD8-ratio: om de immuunrespons in beeld te brengen.
Bekijk hier - Alfa-galsyndroom (vleesallergie): bij allergische reacties na het eten van vlees.
Bekijk hier
Let op: als er iets afwijkends wordt gevonden dat mogelijk directe medische opvolging vereist, word je altijd eerst gebeld door een arts of medisch deskundige.
Klachten om alert op te zijn
Na een tekenbeet kunnen uiteenlopende klachten ontstaan. Denk aan vermoeidheid, spier- en gewrichtspijn, huiduitslag, griepverschijnselen, neurologische symptomen, concentratieproblemen, gezichtsverlamming of hartkloppingen. Veel van deze klachten zijn aspecifiek en komen ook voor bij andere aandoeningen, wat de diagnose soms lastig maakt.
Tekenbeten zijn vaak onschuldig, maar kunnen verstrekkende gevolgen hebben. Zorg dat je goed voorbereid bent: controleer jezelf en je kinderen na een wandeling in de natuur, verwijder teken direct, bewaar ze, en laat ze testen als je twijfelt. Haal de PCR-teektest alvast in huis en wacht niet tot het te laat is.
