Psilocybine en veroudering: veelbelovend of te vroeg om te juichen?

Een recente studie suggereert dat psilocybine mogelijk invloed heeft op cellulaire veroudering en overleving bij muizen, wat veel aandacht heeft getrokken. Hoewel de resultaten op celniveau en in diermodellen interessant zijn, is er geen bewijs dat deze effecten ook bij mensen optreden. Experts benadrukken dat het onderzoek veelbelovend is, maar voorlopig te beperkt en te speculatief om psilocybine als anti-aging interventie te beschouwen.

De hernieuwde interesse in psilocybine, de werkzame stof in zogeheten “magic mushrooms”, groeit snel. Waar het lange tijd vooral bekendstond als psychedelische drug, wordt het tegenwoordig onderzocht binnen klinische settings voor onder andere depressie, angststoornissen en verslavingszorg.

Een recente studie van Kato et al. trok extra aandacht doordat werd gesuggereerd dat psilocybine mogelijk invloed heeft op cellulaire veroudering. Dat klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Daarom is het belangrijk om kritisch te kijken naar wat deze studie wél en níet laat zien.

Wat onderzocht de studie?

De onderzoekers bekeken de effecten van psilocine, de actieve vorm van psilocybine, zowel in celkweek als in diermodellen.

1. Onderzoek in celkweek

In menselijke longfibroblasten werden de volgende effecten waargenomen:

• Cellen deelden zich 29% langer voordat veroudering optrad
• Bij hogere doseringen zelfs tot 57% langer
• Afname van oxidatieve stress (minder ROS-productie)
• Minder telomeerschade

Deze resultaten lijken indrukwekkend, maar het gaat hier om geïsoleerde cellen in een laboratoriumschaaltje, niet om een compleet menselijk organisme.

2. Onderzoek bij muizen

Dertig oudere vrouwelijke muizen kregen maandelijks psilocybine toegediend. Na tien maanden:

• Leefde 80% van de psilocybine-groep nog
• Tegenover 50% van de controlegroep
• De behandelde muizen leken vitaler, met een gladdere vacht en minder grijs

Intrigerende bevindingen, maar dit vormt nog geen bewijs voor anti-aging effecten bij mensen.

Waarom zijn experts kritisch?

Onder andere arts en longevity-onderzoeker Peter Attia plaatst belangrijke kanttekeningen bij de interpretatie van deze studie.

Beperkingen van de telomeer-hypothese

De studie suggereert dat telomeerlengte een rol speelt bij het verouderingsproces. In de praktijk blijkt telomeerlengte echter geen betrouwbare voorspeller van levensduur bij mens of dier. De relatie is zwak en niet causaal aangetoond.

Geen volledig levensduuronderzoek

Het muizenexperiment stopte zodra 50% van de controlegroep was overleden. Daardoor is onbekend of psilocybine de maximale levensduur verlengt of slechts tijdelijk de sterfte uitstelt.

Doseringsvraagstuk

De gebruikte doseringen bij muizen liggen, omgerekend, aanzienlijk hoger dan wat mensen in klinische studies krijgen. Dat maakt een directe vertaling naar veiligheid of effectiviteit bij mensen onzeker.

Onzekere werkingsmechanismen

Minder oxidatieve stress, minder ontsteking, directe cellulaire effecten of indirecte invloed via stressreductie en neurobiologie: voorlopig zijn dit hypothesen, geen bewezen mechanismen.

Wat betekent dit onderzoek wél?

De studie opent een interessante onderzoekslijn: de vraag of mentale gezondheid en stressregulatie invloed kunnen hebben op biologische veroudering. Dat idee is niet nieuw, maar psilocybine maakt het meetbaarder binnen onderzoek.

Wat we op dit moment kunnen stellen:

• De biochemische effecten op cellen zijn interessant
• De overlevingsdata bij muizen zijn veelbelovend, maar beperkt
• Het bewijs is te vroeg en te basaal voor conclusies bij mensen

Psilocybine is daarmee nog geen anti-aging interventie, maar wel een kandidaat voor verder fundamenteel onderzoek.

Wat is belangrijk om te volgen?

Toekomstig onderzoek zal moeten uitwijzen:

• Of de effecten reproduceerbaar zijn in grotere diermodellen
• Of er biologische effecten zijn zonder hallucinaties
• Welke doseringen veilig zijn op lange termijn
• Of mensen daadwerkelijk langzamere biologische veroudering ervaren

Tot die tijd blijft psilocybine vooral veelbelovend in theorie, maar onbewezen in de praktijk.