Multiple sclerose (MS) en leefstijl: hoe biomarkers inzicht geven

MS gaat vaak gepaard met ontstekingen, vermoeidheid en zenuwschade. Diverse biomarkers in het bloed geven hier inzicht in. Leefstijlverandering kan deze waarden én klachten aantoonbaar verbeteren.

Multiple sclerose (MS) is een chronische aandoening van het centrale zenuwstelsel, waarbij ontstekingen en schade aan zenuwweefsel kunnen leiden tot uiteenlopende klachten zoals vermoeidheid, spasticiteit, geheugenproblemen en stemmingswisselingen. Hoewel MS een complexe auto-immuunziekte is met een grillig verloop, groeit het bewijs dat leefstijl een invloedrijke rol kan spelen in het verminderen van klachten en het verbeteren van biomarkers die iets zeggen over de ontstekingsactiviteit, energiebalans en algemene gezondheid.

Steeds meer bewijs voor leefstijl als aanvullende behandeling

Diverse studies tonen aan dat leefstijlfactoren zoals voeding, lichaamsbeweging, stressmanagement en slaapkwaliteit invloed kunnen hebben op het verloop en de ervaren klachten bij MS.

Zo blijkt uit onderzoek van Fitzgerald et al. (2022) dat mensen met MS die hun leefstijl verbeteren, minder last ervaren van vermoeidheid en depressieve klachten, en een betere levenskwaliteit rapporteren.¹

Ook zijn er aanwijzingen dat bepaalde biomarkers meetbaar verbeteren bij leefstijlinterventies – waaronder ontstekingswaarden, insulinegevoeligheid en vitamine D-status.²⁻⁴

Belangrijke biomarkers bij MS

Bloedonderzoek kan inzicht geven in processen die bij MS vaak verstoord zijn. Hieronder staan belangrijke biomarkers die je via bloedmetingen kunt volgen – met bijbehorende testlinks van Bloedwaardentest.nl:

• Neurofilament light chain (NfL)
  ➤ NfL-test (neurodegeneratie)
  Biomarker voor schade aan zenuwvezels. Verhoogde niveaus kunnen wijzen op actieve ziekteprogressie.
• Glial fibrillary acidic protein (GFAP)
  ➤ GFAP-test (gliacelactivatie)
  Marker voor gliacelactivatie en ontsteking in het centrale zenuwstelsel.
• Chitinase-3-like protein 1 (CHI3L1/YKL-40)
  ➤ YKL-40 (CHI3L1) test
  Verhoogd bij actieve ontstekingsprocessen in het brein.
• C-reactive protein (CRP) ultrasensitief
  ➤ CRP (hs) – ultra gevoelige ontstekingstest
  Chronisch verhoogde waarden komen vaker voor bij mensen met MS.
• Vitamine D (25-OH D3)
  ➤ Vitamine D test
  Lage vitamine D-status is geassocieerd met hogere ziekteactiviteit.
• Ontstekingscytokines: IL-6 en TNF-α
  ➤ Cytokinentest IL-6 & TNF-α
  Spelen een centrale rol in auto-immuunactiviteit.
• Oxidatieve stress markers (zoals 8-OHdG)
  ➤ Oxidatieve stress test (8-OHdG)
  Meet cellulaire schade door vrije radicalen.
• Lipidprofiel (inclusief omega 3-index)
  ➤ Omega-3 Index test
  Lage omega-3-index verhoogt ontstekingsgevoeligheid.
• Bloedglucose en insuline (HOMA-index)
  ➤ Insulineresistentie (HOMA-IR)
  Insulineresistentie wordt vaker gezien bij MS.
• Schildklierfunctie + antistoffen
  ➤ Uitgebreid schildkliervooronderzoek (incl. TPO)
  Hypothyreoïdie en Hashimoto komen vaker voor bij MS.

Leefstijlinterventies die biomarkers en klachten beïnvloeden

Meerdere interventiestudies suggereren dat het aanpassen van voeding, beweging en stress tot verbetering kan leiden van zowel klachten als biochemische processen:

• Voeding:
  Een mediterraan of plantaardig dieet is geassocieerd met minder vermoeidheid en lagere ontstekingswaarden.
  Suppletie met vitamine D, omega-3 vetzuren en antioxidanten (zoals quercetine en NAC) wordt veelbelovend genoemd.
• Beweging:
  Regelmatige lichaamsbeweging verlaagt ontstekingsmarkers zoals IL-6 en TNF-α, verbetert cognitieve functies en vermindert vermoeidheid.
• Stressreductie:
  Mindfulness, yoga en cognitieve gedragstherapie verminderen neuro-inflammatie via de HPA-as (stress-as).
• Slaap & ritme:
  Slechte slaapkwaliteit verergert ontstekingen. Een goed slaapritme draagt bij aan herstel.

Zelf meten via bloedonderzoek

Veel van de hierboven genoemde biomarkers kun je meten via Bloedwaardentest.nl. Zo kun je:

• Inzicht krijgen in jouw persoonlijke ontstekingsstatus
• Monitoren of leefstijlmaatregelen effect hebben
• Tijdig bijsturen bij achteruitgang of disbalans
• Overleggen met je arts of behandelaar op basis van objectieve data

Bloedafname is mogelijk op meer dan 1000 locaties in Nederland. Je ontvangt je uitslagen overzichtelijk gepresenteerd, met optioneel een telefonische toelichting of leefstijlconsult.

Let op: Als er iets afwijkends wordt gevonden dat mogelijk directe medische opvolging vereist, word je altijd eerst gebeld door een arts of medisch deskundige.