Hoe oud ben je écht?

Maria Branyas werd 117, maar haar biologische leeftijd leek volgens meerdere epigenetische klokken veel jonger.
Onderzoekers vonden lage ontsteking, een efficiënt metabolisme en een “jeugdig” microbioom patronen waarop je zelf kunt sturen.
Met gerichte bloed- en microbioomtesten volg je jouw voortgang en stuur je actief bij.

Toen Maria Branyas in augustus 2024 overleed, was ze 117 jaar oud. Spaanse onderzoekers verzamelden in haar laatste levensjaar uitgebreide biologische monsters – bloed, speeksel, urine en ontlasting – om te onderzoeken welke factoren bijdroegen aan haar uitzonderlijke gezondheid.

Hun doel: een zeldzame vraag beantwoorden.
Waarom blijven sommige mensen zo lang zó gezond?

De voorlopige inzichten uit dit unieke onderzoek geven verrassend praktische handvatten voor iedereen die langer vitaal wil blijven.

Wat zagen onderzoekers bij Maria Branyas?

1. Genetisch profiel – kleine voordelen, grote gevolgen

Bij Maria werden enkele zeldzame genetische varianten gevonden die geassocieerd zijn met gezonde hart- en hersenfunctie. Zulke varianten kun je niet “aanzetten”, maar ze geven context voor waarom sommige mensen zo’n hoge leeftijd bereiken.

2. Laag ontstekingsniveau en efficiënt metabolisme

Haar bloed vertoonde opvallend weinig tekenen van laaggradige ontsteking (inflammaging). Haar vet- en suikerstofwisseling functioneerden stabiel, en onderzoekers zagen tekenen van goed werkende mitochondriën – de energiefabriekjes van de cel.

3. Darmmicrobioom bleef “jeugdig”

In haar darmen vonden onderzoekers een hoge diversiteit, rijk aan onder meer Bifidobacterium. Dat patroon wordt vaker gezien bij vitale ouderen. Het past bij haar eetpatroon: vezelrijk en regelmatig gefermenteerde zuivel, zoals yoghurt en kefir.

4. Epigenetische leeftijd lager dan haar paspoort

Met meerdere “epigenetische klokken” (op basis van DNA-methylering) schatten onderzoekers haar biologische leeftijd aanzienlijk lager dan haar kalenderleeftijd. Belangrijk: dit zijn schattingen, geen exacte jaartallen, maar ze geven wel richting.

5. Ouderdomskenmerken bleven aanwezig

Zoals bij elke zeer oude mens zag men korte telomeren, tekenen van immuunveroudering en klonale hematopoëse (toename van één dominante bloedcelstam). Dat is normaal bij deze leeftijd, maar opmerkelijk was hoe goed haar lichaam daarmee bleef omgaan.

Vijf beïnvloedbare hefbomen voor gezonde jaren

De bevindingen bij Maria Branyas sluiten aan bij wat steeds duidelijker wordt in de verouderingswetenschap. Lang leven met kwaliteit draait om ontsteking, stofwisseling, spieren, darmen en stress.

1. Ontsteking omlaag

• Eet veel groenten, fruit, vezels en omega-3-bronnen (vette vis, walnoten).
• Beperk ultrabewerkte voeding en alcohol.
• Voldoende slaap is een natuurlijke ontstekingsremmer.

2. Metabole veerkracht

• Stabiele bloedsuikers ondersteunen energie, hersenen en bloedvaten.
• Eet eiwit- en vezelrijk, beweeg dagelijks (ook krachttraining) en bewaak je slaapritme.

3. Darmmicrobioom onderhouden

• Varieer in plantaardige vezels (groenten, peulvruchten, volle granen).
• Voeg gefermenteerde producten toe (yoghurt, kefir) als je ze goed verdraagt.

4. Spiermassa & botten behouden

• Twee tot drie keer per week krachttraining.
• Dagelijks wandelen of fietsen.
• Sterke spieren zijn een van de beste voorspellers van gezonde veroudering.

5. Stress & sociale verbinding

• Chronische stress versnelt verouderingsprocessen.
• Rustmomenten, ontspanning en sterke relaties beschermen juist tegen biologische slijtage.

Meten is weten: welke checks zijn zinvol?

Wie wil sturen op een jongere biologische leeftijd, kan zijn of haar voortgang volgen via periodiek bloed- en microbioomonderzoek. Zie het als een jaarlijkse APK van je verouderingsproces: trends zijn belangrijker dan één getal.