Fastfood maakt Nederland ziek: tijd om de echte oorzaak te benoemen
Nederlanders besteden jaarlijks 1,9 miljard aan fastfood, terwijl de impact op het darmmicrobioom en chronische ziektes enorm is. Volgens Dr. Robert Lustig leidt ultrabewerkte voeding tot diabetes type II én type III (Alzheimer/dementie). De overheid blijft stil terwijl fastfoodketens groeien.
Nederlanders geven jaarlijks 1,9 miljard euro uit aan fastfood. Sushi, spareribs of gewoon patat – het maakt niet uit in welk jasje het zit: het blijft ultrabewerkte voeding.
Bron: RTL Nieuws, 2024 (https://www.rtl.nl/nieuws/binnenland/artikel/5511052/sushi-spareribs-gewoon-patat-nederlanders-besteden-19-miljard)
Wat fastfood écht doet met je lichaam, hoor je zelden in het publieke debat. Volgens het Voedingscentrum draait alles om de energiebalans: je komt aan doordat je meer calorieën binnenkrijgt dan je verbrandt. Punt.
Maar volgens Dr. Robert Lustig, gerenommeerd kinderarts en neuro-endocrinoloog, ligt het veel genuanceerder. In zijn boek *Metabolical* laat hij overtuigend zien: het gaat om de biochemie, niet de balans. Het probleem zit in de ultrabewerkte voeding die het darmmicrobioom beschadigt. En daarmee begint een kettingreactie die uitmondt in insulineresistentie, diabetes type II, ontstekingsziekten én mogelijk dementie.
Diabetes type II = een darmziekte, geen gedragsprobleem
Fastfood is niet alleen calorierijk. Het is:
- arm aan vezels en fytonutriënten,
- rijk aan snelle suikers en transvetten,
- en vernietigend voor je darmflora.
Je darmmicrobioom is een cruciale schakel tussen wat je eet en hoe je je voelt. Verstoring van die darmflora (door o.a. fastfood) wordt niet alleen in verband gebracht met diabetes, maar ook met zogenaamde ‘ouderdomsziekten’ zoals Alzheimer en dementie – ook wel diabetes type III genoemd vanwege de duidelijke relatie met insulineresistentie.
De overheid? Zwijgt. De ketens? Groeien
Ondertussen blijft het aantal fastfoodketens in Nederland stijgen. In plaats van duidelijke wetgeving of ontmoedigingsbeleid, blijven we hangen in voorlichting en calorie-labels. Hoogleraar gezondheidsrecht Anniek de Ruiter stelde al in augustus 2023 in EenVandaag:
“Het kabinet heeft op alle fronten gefaald. Het aantal fastfoodlocaties is toegenomen, terwijl de politiek zegt te streven naar een gezondere leefstijl.”
Sindsdien? Niets veranderd.
En in het RIVM-rapport *Kiezen voor een Gezonde Toekomst* (november 2024) wordt vrolijk gesteld dat Nederlanders ouder worden én in goede gezondheid. Maar let op: ‘gezondheid’ wordt voortaan gedefinieerd als ‘ervaren gezondheid’. Verander het begrip, en iedereen is ineens kerngezond. Ondertussen schuift het aantal chronisch zieken op van 10 naar 12 miljoen in 2050. Maar dat ligt “aan de vergrijzing”.
Benchmark Fastfoodketens: wie scoort het slechtst?
De Nationale Benchmark Fastfoodketens vergelijkt populaire ketens op 14 prestatie-indicatoren. Geen van die indicatoren gaat over gezondheidseffecten of maatschappelijke schade. Het gaat vooral om branding, populariteit en groei.
Wat kun jij doen?
We willen geen schuldgevoel aanpraten. Maar inzicht in je eigen gezondheid is een krachtig wapen. Laat regelmatig je bloedwaarden checken. Denk aan:
- glucose en HbA1c (voor prediabetes/diabetes),
- cholesterolprofiel (voor hart- en vaatziekten),
- ontstekingsmarkers (zoals CRP-us),
- en darmgezondheid (microbioom, darmontstekingen, intoleranties).
Bij Bloedwaardentest.nl kun je laagdrempelig laten meten wat fastfood met je lichaam doet. Als er iets afwijkends wordt gevonden dat mogelijk directe medische opvolging vereist, word je altijd eerst gebeld door een arts of medisch deskundige.
