De brein-darm-as: van klinische wetenschap naar praktische diagnostiek

darmproblemen. InnerBuddies en RadboudUMC onderzoeken hoe microbioom-interventies het brein beïnvloeden via de gut-brain axis. Met de testen van Bloedwaardentest.nl krijg je inzicht in jouw microbioom, ontstekingswaarden en neurotransmitterbalans.

De brein-darm-as is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een belangrijke pijler binnen onze gezondheid. Recente presentaties tijdens de Summer Course "Brain, Bacteria, and Behaviour" van het RadboudUMC – in samenwerking met onder andere InnerBuddies, Yakult, Winclove en OnePlanet Research Center – onderstrepen opnieuw de relevantie van deze as bij klachten als burn-out, stemmingsstoornissen, prikkelbare darm en slaapproblemen. Waar vroeger de hersenen als centraal commando werden gezien, toont modern onderzoek aan dat het enterisch zenuwstelsel, het microbioom en immunologische signalen vanuit de darm minstens zo sturend zijn voor psychologisch functioneren.

De wetenschappelijke onderbouwing van de brein-darm-as

Onderzoek van onder meer Cryan en Dinan (2017, 2019) vormt de wetenschappelijke basis van de gut-brain axis. Dit bi-directionele communicatiesysteem verbindt het centrale zenuwstelsel, het enterisch zenuwstelsel, de microbiota en het immuunsysteem met elkaar.

Korteketenvetzuren (SCFA’s), bacteriële metabolieten zoals GABA en serotonine, en de invloed van lipopolysacchariden (LPS) op systemische ontsteking spelen hierin een sleutelrol. Begrippen als leaky gut, verhoogde LPS-belasting en dysbiose worden steeds vaker in verband gebracht met neuro-inflammatie en mentale ontregeling.

Contextueel en systemisch kijken

De brein-darm-as is geen op zichzelf staand fenomeen, maar onderdeel van een complex netwerk waarin slaap, voeding, sociale interactie, chronische stress en mitochondriale belasting samenkomen. Binnen die visie is het microbioom niet slechts een passieve speler, maar een dynamische bemiddelaar tussen omgeving en fysiologie.

De kracht van deze benadering zit in haar praktische toepasbaarheid: de brein-darm-as is meetbaar, beïnvloedbaar en klinisch relevant.

InnerBuddies: AI-gedreven micro-interventies in het microbioom

Tijdens de summer course van het RadboudUMC presenteerde InnerBuddies haar technologie voor gepersonaliseerd microbioomadvies. Deze innovatieve aanpak combineert een 4D-analyse (kwaliteit, kwantiteit, diversiteit, evenwicht) van het microbioom met AI-gestuurde voedingsadviezen via de Noory-app.

In samenwerking met onderzoekers van het RadboudUMC worden subsidieprojecten uitgevoerd om de effecten van deze gepersonaliseerde micro-interventies te onderzoeken op uitkomsten zoals stress, slaapkwaliteit en burn-out. Dit markeert een duidelijke verschuiving: van microbioomonderzoek als verklarend model naar microbioominterventie als behandelinstrument.

Diagnostiek in de praktijk: van ontlasting tot bloedwaarden

Via Bloedwaardentest.nl zijn zowel de InnerBuddies-test als aanvullende biomarkers beschikbaar waarmee de brein-darm-as in kaart kan worden gebracht. Belangrijke parameters zijn onder andere:

• Ontlasting: calprotectine, elastase, korteketenvetzuren, pH, parasieten
• Darmpermeabiliteit: zonuline, LBP (LPS-binding protein)
• Ontsteking: CRP-us, ferritine
• Neurotransmittersynthese: vitamine B6, B12, foliumzuur, homocysteïne, magnesium, zink, koper
• Stressbiomarkers: cortisol, DHEA-s, serotonine

Deze metingen bieden een multidimensioneel inzicht in het functioneren van de darm-hersen-as. Cruciaal is dat deze biomarkers niet los worden geïnterpreteerd, maar in samenhang met leefstijl, voeding en psychologische factoren.

Van theorie naar therapeutische strategie

De kracht van de brein-darm-benadering ligt in de integratie van meetbare data met gedragsinterventies. Op basis van het microbioom- en bloedbeeld kunnen behandelstrategieën worden opgesteld, zoals:

• Het aanpassen van het dieet (vezelrijk, polyfenolen, gevarieerd)
• Het inzetten van specifieke pre- of probiotica
• Stressreductieprogramma’s
• Gerichte supplementatie

Niet de afwijking, maar de veerkracht van het systeem is hierbij leidend. Een gezonde darmflora is geen doel op zich, maar een voorwaarde voor neuropsychologische balans en duurzaam welzijn.