Legionella Veteranenziekte uit urine

Test op besmetting van Legionella pneumophila antigeen uit urine.

Het aantal mensen dat de veteranenziekte heeft gekregen is de laatste zes jaar geleidelijk toegenomen. De veteranenziekte wordt veroorzaakt door de legionella-bacterie.

In 2016 was er een recordaantal mensen met de veteranenziekte in Nederland: 324. Twintig van hen zijn overleden. In de twee jaar ervoor waren er 273 en 214 mensen die ziek werden. In beide jaren stierven dertien mensen aan de gevolgen van de ziekte.

De legionella-bacterie ontwikkelt zich het best in warm, stilstaand water. Als dat water verneveld wordt, bijvoorbeeld bij fonteinen of tuinsproeiers, kunnen mensen besmet raken. De bacterie wordt dan ingeademd en komt in de longen terecht. Daar kan de bacterie een longontsteking veroorzaken, ook wel bekend als de veteranenziekte. Dat kan dodelijk zijn. Van het drinken van besmet water kunnen mensen niet ziek worden.

Door toenemend nat en warm weer stijgt het aantal besmettingen in Nedeland.

Het aantonen van legionella-antigeen in de urine is de laatste jaren veruit de meest aangevraagde laboratoriumtest geworden voor de diagnostiek van legionellapneumonie. De urine-antigeentesten zijn eenvoudig, snel uit te voeren en specifiek. Aangezien het antigeen vroeg in het ziektebeloop in de urine aanwezig is, vaak al vanaf de derde dag dat de klinische verschijnselen zich voordoen, is vroege diagnostiek mogelijk. De testen zijn met name gericht op het aantonen van antigenen van L. pneumophila serogroep 1.

De sensitiviteit van de testen is afhankelijk van de ernst van het ziektebeeld en loopt uiteen van 50 tot meer dan 90%. Bij ernstige gevallen van legionellapneumonie is de urine-antigeentest meestal positief. Een negatieve test kan men vinden bij minder ernstige gevallen of bij een legionella-infectie uit een serogroep anders dan serogroep 1. Sommige bloedtesten kunnen ook antigenen aantonen van andere serogroepen dan legionella pneumophila en serogroep 1.