Waarom alleen calcium meten je meer kwaad dan goed kan doen

Een normale calciumwaarde geeft géén garantie dat je botten gezond blijven of dat je geen kalk in je bloedvaten opbouwt. Zonder inzicht in vitamine D, vitamine K2 en (in sommige gevallen) parathormoon (PTH), kun je belangrijke signalen missen. Alleen calcium meten is vaak niet genoeg – maar een slimme combinatie van bloedtesten helpt je lichaam écht in balans te houden.

De misvatting: “Mijn calcium is goed, dus ik zit safe”

Veel mensen denken dat één blik op hun calciumwaarde genoeg is om te bepalen of ze risico lopen op botontkalking, verkalking of andere gezondheidsproblemen. Maar dat is een gevaarlijke vereenvoudiging. Een ‘normale’ calciumwaarde in je bloed betekent namelijk niet automatisch dat je calciumopname, -gebruik en -opslag ook gezond zijn.

Waarom een normale calciumwaarde niet alles zegt

Je lichaam doet er alles aan om het calciumgehalte in je bloed stabiel te houden — zelfs als dat ten koste gaat van je botten of je bloedvaten. Dat betekent dat een normale uitslag je soms een vals gevoel van veiligheid kan geven.

Wat je wél moet weten: het complete calciumplaatje

Om echt te begrijpen of je calciumhuishouding goed functioneert, heb je meer nodig dan één bloedwaarde. Minimaal deze parameters geven een volledig beeld:

• Totaal calcium: de standaardwaarde die meestal wordt gemeten.
• Albumine: nodig om het gecorrigeerde calcium te berekenen, omdat calcium deels aan eiwitten is gebonden.
• Vitamine D: essentieel voor de opname van calcium uit voeding.
• Vitamine K2: zorgt dat calcium in je botten terechtkomt, en niet in je bloedvaten.
• Parathormoon (PTH): optioneel, maar waardevol bij specifieke klachten of botproblemen.

Parathormoon (PTH): waardevol, maar geen standaardtest

Parathormoon (PTH) is het hormoon van de bijschildklier en regelt hoeveel calcium er uit je botten wordt vrijgemaakt. Het speelt een centrale rol in de calciumhuishouding, maar wordt in Nederland meestal niet standaard gemeten bij calciumonderzoek.

De reden? De test is technisch gevoeliger — PTH breekt snel af — en wordt vaak alleen uitgevoerd in gespecialiseerde laboratoria, bijvoorbeeld in Duitsland. Daardoor is de bepaling alleen mogelijk via bloedafname op locatie of via specifieke labtrajecten.

Belangrijk voor de afname

Deze test moet direct op het laboratorium worden afgenomen. De pre-analyse voor verzending is te complex. De procedure is als volgt:

• Centrifugeer EDTA-bloed binnen 30 minuten na afname.
• Pipetteer het plasma in een aparte buis (zonder toevoegingen).
• Vries het monster direct in.

Alleen bij naleving van deze stappen blijft het PTH-monster betrouwbaar voor analyse.

Wanneer een PTH-test zinvol is

• Bij (vermoeden van) botontkalking zonder duidelijke oorzaak
• Bij verhoogd calcium zonder vitamine D-tekort
• Bij lage calciumwaarden ondanks voldoende inname
• Bij vermoeden van bijschildklierproblemen (hyper- of hypoparathyreoïdie)

Wil je een betrouwbaar beeld van je calciumstatus, dan is het slim om breder te meten. Een gecombineerd onderzoek naar calcium, vitamine D, albumine en eventueel PTH geeft inzicht in hoe goed jouw lichaam calcium opneemt en gebruikt.