antistoffen tegen GAD65

Bloedtest (GAD) meet of je antistoffen tegen glutamaat decarboxylase aanmaakt. (serum)

GAD65-Ak staat ook wel bekend als Glutamaat Decarboxylase-Ak,  Glutaminezuur Decarboxylase-Ak en meet auto-antilichamen voor auto-immuun diagnostiek bij diabetes mellitus.

In het oerwoud van termen en jargon rond diabetes type 1 kom je soms ook het woord GAD65 tegen. Vooral rond de diagnose. Wat is GAD65 en waarvoor is het mogelijk nog meer nuttig bij diabetes type 1?

GAD65 (glutaminezuur decarboxylase, 65 zegt iets over de grootte) is een bijzonder eiwit. Het is een enzym dat een belangrijke signaalstof van de hersenen maakt, GABA. Het eiwit GAD65 maakt ook GABA aan in de insuline-makende bètacellen in de alvleesklier. Ook hier werkt het als een signaalstof, maar dan tussen de cellen van de eilandjes van Langerhans.

De afweer kan GAD65 zien als een vreemde indringer, ondanks dat het een heel nuttig eiwit is. Dan gaat het lichaam afweerstoffen maken tegen GAD. Die afweerstoffen (auto-antistoffen) kun je zien als de ‘rook’ bij het ‘vuur’ van de afweervergissing tegen de bètacellen. Die ‘rook’ kan al lang voor de diagnose van diabetes type 1 bestaan, je kunt er diabetes type 1 zelfs mee zien aankomen.

Ook andere stoffen voor diagnose
Artsen kijken naar deze afweerstoffen in het bloed om met zekerheid de diagnose 'auto-immuun diabetes type 1' te stellen. Vaak testen ze GAD65 samen met twee andere afweerstoffen, IA2 en ZnT8. Dat geeft meer zekerheid, want soms zijn niet alle afweerstoffen tegelijk aanwezig. 

referentiewaarden: <1,0 U / ml
methode: Radio-immunoassay (RIA)

Deze test kan gedaan worden bij verdenking op;

• Diabetes mellitus type 1 en
• LADA (laat optredende auto-immuun diabetes bij volwassenen);
• Risicobeoordeling bij eerstegraads familieleden met diabetes mellitus type 1
• Het stiff-man syndrome (Moersch-Woltmannsyndroom, een zeer zeldzame aandoening van het zenuwstelsel. Het is een aandoening van de overgang van zenuw naar spier , die wordt gekenmerkt door toenemend samentrekken van spieren. Hierdoor ontstaan hevige spasmen.

De prevalentie van GAD65-al. bij diabetes mellitus type I ligt tussen 65 en 80% wanneer het voor het eerst optreedt. De antilichamen kunnen ook maanden tot jaren voordat de ziekte zich manifesteert, detecteerbaar zijn. Volgens de huidige stand van de kennis wordt de detectie van slechts één diabetes antilichaam geassocieerd met een laag diabetesrisico (<15%).  Alleen de detectie van meerdere antilichamen is een indicatie voor de aanwezigheid of ontwikkeling van auto-immuun diabetes.

De klinische gevoeligheid van GAD65-antistoffen voor het stiff-person-syndroom is hoog - er zijn meestal zeer hoge antilichaamconcentraties.

De test is geaccrediteerd

Het is  aan te bevelen om ook te meten of je antistoffen tegen insuline aanmaakt. (serum)