Prostaat (Vrij PSA) bij uitslag PSA-totaal
Deze test kan alleen plaatsvinden indien PSA totaal in ons laboratorium getest is. Je wordt gebeld met de vraag of je deze doortest op het bloed dat reeds in ons bezit is, wilt uitvoeren.
Wanneer de PSA totaal groter dan 4.0 dan kan vrij PSA worden toegevoegd.
Recent onderzoek heeft aangetoond dat de meeste levensbedreigende prostaattumoren erg langzaam groeien. Hierdoor stijgt het PSA slechts langzaam. De invloed van prostaatvergroting en -ontsteking is dan zo groot dat het vermogen om agressieve tumoren te voorspellen aan de hand van een verhoogd PSA-gehalte geheel verdwenen is.
De interpretatie van de PSA-uitslag is niet eenvoudig want met de leeftijd neemt het PSA-gehalte in het bloed toe, zonder dat er sprake hoeft te zijn van enige afwijking aan de prostaat.
Boven de 50 jaar blijken 2 op elke 10 mannen (20%) een verhoogde PSA-waarde te hebben. Die verhoogde waarde kan op prostaatkanker wijzen, maar komt ook voor bij een goedaardige prostaatvergroting, een urineweginfectie of een prostaatontsteking. Daarom is bij een verhoogde PSA-waarde altijd aanvullend onderzoek nodig. Echter, hoe hoger de PSA-waarde is, des te aannemelijker het is dat er sprake is van prostaatkanker.
Met het ouder worden en het groeien van de prostaat zal ook het PSA stijgen.
Wanneer de PSA totaal > 4.0 dan kan vrij PSA worden toegevoegd.
Vanaf een PSA boven de 10 is de berekening van vrij PSA niet meer betrouwbaar, als vervolg op de uitslag van PSA totaal.
Als je dit direct doorgeeft hoeft er hiervoor niet opnieuw geprikt te worden en kun je deze test laten nabepalen in het bestaande bloed.
Bij verhoogd PSA-totaal adviseren wij het laten testen van het vrije PSA.
In een recente USA-studie werden de volgende grenswaarden voor het
totale PSA voor verschillende leeftijdsgroepen aangegeven: Gemiddelde normaalwaarden per leeftijdscategorie.
Leeftijd: Waarde normaal is kleiner dan
- 40 - 49 jaar : 2.50 μg/l
- 50 - 59 jaar : 3.50 μg/l
- 60 - 69 jaar : 4.50 μg/l
- 70 - 79 jaar : 6.50 μg/l
Overigens kunnen ook andere factoren zoals frequent fietsen, paardrijden, prostaatontsteking of een goedaardige prostaatvergroting een verhoogd PSA-totaal tot gevolg hebben.
De ratio tussen vrij PSA en Totaal PSA geeft alleen informatie als het totale PSA signifikant verhoogd is. Bij goedaardige prostaat-aandoeningen is de quotiënt vrij PSA/totaal-PSA
normaal gesproken groter dan 0.2. Maar deze uitslag geeft geen informatie als het totale PSA niet
significante verhoogd is.
